Każdy przypadek ma swoje cechy szczególne. Mogą one mieć wpływ na jego ocenę przez urzędy, sądy i inne instytucje. Zaleca się kontakt z adwokatem niemieckim (Rechtsanwalt) dopuszczonym do wykonywania zawodu.
Za dzieci uznawane w są w świetle przepisów dzieci własne (biologiczne), dzieci partnerów, dzieci niespokrewnione, którymi się opiekujemy, i młodzi dorośli. Tekst przybliża zatem, co pod terminem „dzieci” kryje się w odpowiednich ustawach w Niemczech.
Kindergeld to niemieckie świadczenie państwowe w postaci miesięcznie wypłacanych pieniędzy na dzieci. Ustawodawcom zależało na tym, by wesprzeć rodziny z dziećmi. Chodziło także o wyrównanie szans najmłodszych obywateli, by dzięki zasiłkowi rodzice mogli zapewnić im jak najlepszy start w życie.
To proste, prawda? Trudniej zaczyna się, kiedy nasza rodzina nie jest całkiem typowa. Na przykład mamy wspólne dziecko z nowym partnerem lub partnerką, ale każde z partnerów ma też dzieci z wcześniejszych związków. Albo pod swój dach przyjęliśmy wnuki, bo ich rodzice wyjechali właśnie do pracy w Niemczech. Czy w takim razie możemy pobierać Kindergeld na te dzieci? Sprawa wymaga znajomości właściwych przepisów.
Kto uznawany jest za dziecko?
Za dzieci na potrzeby Kindergeld uznawane są:
- dzieci w sensie §32 ustęp 1 Einkommenssteuergesetz (EStG), czyli ustawy o podatku dochodowym),
- dzieci małżonki/małżonka, które osoba uprawniona przyjęła do swojego gospodarstwa domowego,
- wnuki przyjęte do gospodarstwa domowego osoby uprawnionej.
Z §63 ustęp 1 zdanie 3 Einkommenssteuergesetz wynika, że dzieci uprawnionych mieszkające za granicą w ramach Unii Europejskiej muszą być uznane za dzieci w sensie zasad Kindergeld.
Dzieci wedle Einkommenssteuergesetz
Dziećmi są dzieci w sensie przepisów polskich, gdyż te muszą być uznawane przez urzędy niemieckie w ramach przepływu siły roboczej w Unii Europejskiej. Uznanie więc dziecka w Polsce spowoduje nabycie uprawnienia do otrzymania Kindergeld (przy spełnieniu pozostałych warunków).
Istotne jest jednak, że według przepisów o Kindergeld, świadczenie jest wypłacane dopiero od momentu uprawomocnienia się decyzji o ojcostwie. Dlatego ważne jest, kiedy taka decyzja będzie miała miejsce.
Dzieci adoptowane
Dzieci niepełnoletnie i pełnoletnie adoptowane w Polsce są uwzględniane w ramach przepisów §63 EStG od momentu wynikającego z odpowiedniego dokumentu polskiego.
Adopcja niepełnoletnich i pełnoletnich dzieci w Niemczech jest uwzględniana od miesiąca, w którym decyzja sądowa o adopcji została doręczona.
Dzieci przyjmowane pod opiekę
W niemieckim systemie prawnym jest dopuszczalne przyjęcie dzieci pod opiekę bez adopcji. Dzieci takie przy spełnieniu niemieckich warunków są uwzględniane według przepisów dotyczących Kindergeld.
W wolnym tłumaczeniu §32 ust. 1 EStG Pflegekinder to dzieci, z którymi osobę obłożoną niemieckim obowiązkiem podatkowym łączy więź rodzinna w dłuższej perspektywie czasowej. Dodatkowo nie może być to dziecko, nad którym opieka sprawowana jest za pieniądze, choć pomoc społeczna w ramach adopcji i podobnych modeli nie wyklucza przyjęcia dziecka pod opiekę.
Osoba opiekującą się nie musi łożyć na utrzymanie dziecka, aby było ono zakwalifikowane jako Pflegekind. Nie jest też potrzebne posiadanie władzy rodzicielskiej, istotny jest stan faktyczny, czyli opiekowanie się dzieckiem jak rodzic – w sensie prawnym.
Przyjmowanie opieki w ramach projektów, ofert i pomocy instytucji publicznych (np. jako rodzina zastępcza) jest ważnym punktem w ocenie wiarygodności przedstawiania opieki nad dzieckiem jako Pflegekind.
WAŻNE! Stosunki między opiekunem i wychowankiem (Pflegekind) muszą przypominać te między dzieckiem i rodzicem.
Nie jest potrzebne do tego istnienie pokrewieństwa, czyli nie muszą być to członkowie rodziny w sensie prawnym. Nie jest to wymagane nawet w przypadku wychowanków niepełnosprawnych.
Musi za to zachodzić stosunek charakteryzujący się elementami nadzoru, opieki i wychowania, który będzie bazował na więzach podobnych do rodzinnych. Istotne jest pytanie, czy wychowanek znajdzie w domu dorosłego odpowiednią opiekę, wychowanie i oparcie w taki sam sposób, jak rodzone dziecko.
Zazwyczaj między opiekunem a wychowankiem musi istnieć pewien odstęp wiekowy, choć nie jest to zawsze konieczne, szczególnie w przypadku niektórych niepełnosprawnych wychowanków.
Przyjęcie dziecka pod opiekę musi być nastawione na dłuższy czas, choć zmiana planów dorosłych nie wyklucza starania się o status jako osoby uprawnionej do pobierania Kindergeld. Ważne jest, czy zamiar przyjęcia dziecka pod opiekę wynikał z udokumentowanych okoliczności, np. wspólne podpisanie umowy o wynajem mieszkania.
Wychowanek musi być przyjęty do gospodarstwa domowego i być jednym z jego członków.
Dzieci małżonek lub małżonków
O ile pasierbica/pasierb zostanie przyjęta do domostwa nowego małżonka/nowej małżonki, ważne staje się, czy faktycznie ponoszone są nakłady na utrzymanie dziecka.
Wnuki
Również wnuki uprawniają do pobierania zasiłku rodzinnego, jeśli będą przyjęte do gospodarstwa domowego babci/dziadka, który stara się o Kindergeld. W ramach mieszkania kilku pokoleń w jednym domu/mieszkaniu ważne będą okoliczności współżycia: nakład finansowy, nakład czasu spędzonego na opiece nad wnukiem itd.
Dzieci niepełnosprawne
Dzieci niepełnosprawne będą uznane jako uprawnione w Kindergeld, jeśli ich niepełnosprawność powoduje, że nie są w stanie się utrzymać. W takim przypadku uwzględniane są bez ograniczeń co do wieku, również zatem dzieci całkowicie dorosłe.
Formularze do Kindergeld
Formularze do Kindergeld, niektóre także po polsku, znajdą Państwo na stronie internetowej Arbeitsagentur.
