Każdy przypadek ma swoje cechy szczególne. Mogą one mieć wpływ na jego ocenę przez urzędy, sądy i inne instytucje. Zaleca się kontakt z adwokatem niemieckim (Rechtsanwalt) dopuszczonym do wykonywania zawodu.
Wystarczającym warunkiem uprawniającym do pobierania Kindergeld (oprócz zamieszkania) jest według Bundeskindergeldgesetz (BKGG) zatrudnienie w Niemczech.
Niemieckie świadczenie rodzinne na dzieci – Kindergeld – przysługuje na wszystkie dzieci, których rodzice podlegają opodatkowaniu w Niemczech. Czyli przynajmniej jedno z rodziców lub osób sprawujących opiekę nad dzieckiem musi pracować w niemieckiej firmie lub mieć założoną własną działalność gospodarczą w Niemczech – Gewerbe.
Ale czy przysługuje na dzieci Kindergeld, kiedy pracuję w Niemczech np. tylko na pół etatu, a mieszkam blisko granicy po polskiej stronie Odry?
Zatrudnieni na umowę o pracę
Grupą osób uprawnionych do pobierania świadczenia Kindergeld są osoby zatrudnione w Niemczech na umowę o pracę na poziomie powyżej pułapu Minijob (w roku 2020: do 450 € miesięcznie). Każda z takich osób może więc domagać się Kindergeld na dziecko lub dzieci, nie jest do tego potrzebne ani zamieszkanie, ani pobyt w Niemczech. Tyczy się to np. osób pracujących w transporcie i jeżdżących po całej Europie (ale zatrudnionych przez niemiecką firmę) lub osób z terenów przygranicznych, które po każdym dniu pracy wracają do domu w Polsce.
Praca jednego z członków rodziny w Niemczech uprawnia do pobierania świadczenia osoby, z którymi mieszkają dzieci.
Należy pamiętać, że jeśli np. matka dzieci przebywa w Niemczech i pracuje tu na umowie o pracę (lub na własny rachunek, ale o tym za chwilę), a dzieci w tym czasie przebywają w Polsce z babcią, to osobą uprawnioną do pobierania Kindergeld jest babcia dzieci. Zaleca się złożenie wniosku przez obydwie osoby, na wypadek powoływania się na dwa miejsca zamieszkania: pierwsze w Polsce wraz z rodziną i drugie w Niemczech związane z pracą (więcej w tekście: Zamieszkanie w Niemczech a Kindergeld).
Także osoby pobierające chorobowe z niemieckiej kasy chorych (Krankengeld) lub świadczenia dla bezrobotnych (Arbeitslosengeld) mieszkające w Polsce mogą domagać się Kindergeld na czas pobierania świadczeń na podstawie Bundeskindergeldgesetz.
Sytuacja osób na Gewerbe
Aby wniosek o Kindergeld został przyjęty przez urząd, na początku pracy na własnej działaności (na tzw. Gewerbe) w Niemczech warto złożyć wniosek o podleganie tu nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Takie prawo przysługuje osobom, których 90% dochodów jest uzyskiwane w Niemczech lub dochody uzyskiwane w Polsce nie przekraczają podstawowej sumy wolnej od podatku (w Niemczech w 2020 r. była to kwota 9 408 € rocznie).
Kindergeld należy się wtedy za cały okres, kiedy uzyskiwane są dochody podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Istotne jest, czy 90% dochodów w całym danym roku podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Teoretycznie ktoś mógłby w ciągu pierwszego miesiąca w roku uzyskać co do samej wysokości 90% dochodu w danym roku. Nie będzie to jednak automatycznie oznaczało, że będzie podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu przez cały ten rok.
Warto zatem sprawdzić także możliwość złożenia wniosku ze względu na wysokość dochodu za granicą (czyli w tej sytuacji w Polsce). O ile dochód w Polce nie przekracza 9 408 € (na 2020 rok), uznany zostanie wniosek o podleganie nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Niemczech.
Istnieje możliwość zmniejszenia maksymalnej wysokości tej sumy. Aktualne przypadki tego typu dotyczące Polski nie są nam znane, lecz ograniczenie to może do pewnego stopnia być wykorzystane przez urząd – Familienkasse – do odrzucenia wniosku.
Ważne też, by wniosek o nieograniczony obowiązek podatkowy złożyć już na samym początku pracy w Niemczech, gdyż okresy sprzed złożenia wniosku nie są uwzględniane.
Formularze do Kindergeld
Formularze do Kindergeld, niektóre także po polsku, znajdą Państwo na stronie internetowej Arbeitsagentur.
